Een innovatie die solidariteit en individuele creativiteit combineert
Als reactie op de algemene uitsluiting door de stijgende grondprijs hebben gemeenten en verenigingen in de Verenigde Staten organisaties opgericht die gronden aankopen en als gemeenschappelijk goed beheren. Deze Community Land Trusts (CLT) kopen, bezitten en beheren terreinen en gebouwen samen met en ten voordele van de gemeenschap. Ze slagen er niet alleen in betaalbare woningen te beheren op terreinen die aan waarde winnen maar ook huisvesting, productieruimten en samenlevingsruimten te creëren die toegankelijk zijn voor de laagste lonen.
Wat is een Community Land Trust?
Een Community Land Trust beschouwt de grond als een gemeenschappelijk goed dat moet worden gevrijwaard van speculatie. Dit grond moet door en voor het welzijn van de gemeenschap worden beheerd.
- Scheiding van grond en bebouwing: CLTB koopt, bezit en beheert terreinen waarvan hij eigenaar blijft en bouwt er woningen op die hij aan particulieren verkoopt. De woningen zijn goedkoper omdat er geen rekening wordt gehouden met de waarde van de grond.
- Eeuwig behoud van goederen die toegankelijk zijn voor de laagste lonen: Een eigenaar die zijn goed wil verkopen, heeft recht op een geplafonneerde prijs. Hij kan zijn investering volledig terugkrijgen en ongeveer 25% van de meerwaarde. De andere 75% stemt overeen met de meerwaarde van de grond en wordt van de doorverkoopprijs afgetrokken. Dit stelsel waarin de grond wordt gezien als een gemeenschappelijk goed, voorkomt vastgoedspeculatie en maakt kwalitatieve woningen betaalbaar voor lage inkomens, generatie na generatie.
- Beheer door drie partijen: CLTB streeft ernaar de belangen van alle actoren van zijn ontwikkeling te vertegenwoordigen in de raad van bestuur. De raad is dan ook billijk samengesteld uit bewoners van CLTB, vertegenwoordigers van de overheid en van het middenveld (omwonenden, partnerverenigingen, sympathisanten, enz.).
- Eeuwig behoud van de subsidie binnen de trust om de toegankelijkheid te garanderen. De startsubsidie (prijs van de grond) wordt afgetrokken van de verkoopprijs van het goed. Ook de 75% van de toegevoegde waarde van het goed dat de verkoper overlaat, wordt afgetrokken van de totale prijs van de woning. Dankzij dit stelsel kan de subsidie worden bijgewerkt door de meerwaarde van de grond toe te voegen.
- Het besluitvormingsorgaan van de Trust omvat de gebruikers, de buurt en de overheidsinstanties met, voor elk van deze functies, 33% van de beslissingsbevoegdheid. De mensen die rond de CLT’s wonen hebben er dus belang bij, hetzij financieel, hetzij in verband met het gebruik dat zij van de ruimten maken, hetzij voor morele steun. Ze zijn om deze reden betrokken bij het bestuur van de CLT.
- De trust is ten overstaan van de gebruikers, de wijken en de overheid verantwoordelijk voor de toegankelijkheid van het patrimonium voor de laagste inkomens. Hij volgt de gezinnen in de valorisatie en de handhaving van hun goed en begeleidt hen in hun financieringsmogelijkheden.
- Het succes van de CLT schuilt in de sterke mix van burgers en functies in eenzelfde ruimte.
-
- De mix van burgers steunt op twee kernelementen: de toegang tot de gevaloriseerde ruimten door de grondprijs af te trekken van de aankoopprijs van de woning enerzijds, de diverse juridische banden tussen bewoner en woning anderzijds (huurders in dezelfde ruimte als personen die kopen in volle eigendom, in gemengde eigendom of in een coöperatieve).
- De mix van functies komt tot uiting in het delen van dezelfde productieruimten door ondernemingen van sociale economie, huisvesting, infrastructuur van collectief belang, enz.
Duurzame stad in de praktijk
De verschillende vormen waarin de Community Land Trusts woningen en stukken van de stad aanbieden, zorgen voor een duurzame stad, op zowel economisch en sociaal vlak als op het gebied van leefmilieu.
Economisch: de CLT produceert woningen die toegankelijk zijn tegen betere prijzen dan de sociale woningen of de steun voor de aankoop van een eigen woning. Bovendien wordt de meerwaarde van de grond ingezet voor algemene doeleinden..
Sociaal: de CLT biedt betaalbare woningen waarin de gezinnen een warm nest kunnen bouwen. De woning is immers van hen, enkel de grond is niet van hen. Daarnaast creëert de CLT een operator voor wijkontwikkeling die de overheid, gebruikers en bewoners in eenzelfde dynamiek samenbrengt.
Ecologisch: de CLT steunt op het basisidee dat de aarde een gemeenschappelijk goed is en iedereen de taak heeft om haar te behouden. Via de begeleiding van alle personen die op zijn grond wonen, moedigt hij een groene omwenteling van woningen en wijken aan..